Een leiderschapsstijl is de manier waarop een manager het gedrag van de medewerkers beïnvloedt. Tot de jaren ’80 van de vorige eeuw was de overtuiging dat de stijl van leidinggeven afhangt van de opvattingen van de manager over hoe medewerkers binnen organisaties functioneren. McGregor beschreef in 1960 in “The Human Side of Enterprise” twee mensbeelden waar managers hun stijl van leiderschap op aan zouden moeten sluiten: een taakgerichte leiderschapsstijl en een mensgerichte leiderschapsstijl.
In de taakgerichte leiderschapsstijl geeft de manager richtlijnen en instructies aan de medewerkers hoe zij hun werk moeten uitvoeren. De manager controleert of de instructies zijn opgevolgd.
In de mensgerichte leiderschapsstijl geeft de manager de medewerkers ruimte voor eigen initiatief en creativiteit. Begrippen als betrokkenheid, participatie, coaching en persoonlijke ontwikkeling staan in deze managementstijl centraal.
Hersey en Blanchard zijn van mening dat niet de persoonlijke voorkeuren van de manager bepalend zouden moeten zijn voor de stijl van leidinggeven. Zij stellen dat de effectiviteit van de stijl van leidinggeven afhangt van de bereidwilligheid en bekwaamheid (taakvolwassenheid) van de medewerker. Hersey en Blanchard zijn hiermee de grondlegger van het gedachtegoed SLII.
In het model van Hersey en Blanchard staat het onderscheid tussen taak- en mensgerichte managementstijlen centraal. Het taakgericht management kent een meer sturend karakter terwijl de mensgerichte benadering een meer ondersteunend karakter heeft. Door deze twee dimensies van managen ontstaat het model SLII; vier kwadranten met elk een eigen leiderschapsstijl:
Hersey en Blanchard stellen dat de effectiviteit van een stijl van leidinggeven afhangt van de taakvolwassenheid van de medewerker. Er bestaat niet één beste situationele leiderschapsstijl. Een leiderschapsstijl (combinatie van taak- en relatiegericht gedrag) is effectief als die door de medewerker wordt geaccepteerd en gewaardeerd.
Een gemotiveerde medewerker met veel ervaring, kennis en kunde stuur je nu eenmaal anders aan dan een schoolverlater die graag wil starten maar nog over weinig kennis en ervaring beschikt. Volgens Hersey en Blanchard is de taakvolwassenheid afhankelijk van:
Taakvolwassenheid is taakspecifiek en kan veranderen in de tijd. Een politieagent kan zeer taakvolwassen zijn voor taken omtrent de handhaving van de openbare orde en veiligheid. Maar in geringe mate voor het nauwkeurig bijhouden van een bepaald dossier. En diezelfde politieagent kan op enig moment ongemotiveerd raken (en dus minder taakvolwassen) als gevolg van een problematische thuissituatie of als de organisatie de politieagent tegen zijn zin verplicht om ook bepaalde nachtdiensten te gaan draaien. Hersey en Blanchard onderscheiden op basis van zulke variabelen bekwaamheid en bereidheid in 4 volwassenheidsniveaus binnen hun model van SLII.
Hersey en Blanchard stellen dat de effectiviteit van een leiderschapsstijl afhankelijk is van de taakvolwassenheid van de medewerker. Bij elk niveau van volwassenheid hoort een specifieke stijl van SLII:
Volgens Hersey en Blanchard ben je als leidinggevende alleen succesvol als je je leiderschapsstijl afstemt op de bekwaamheid en bereidwilligheid van je medewerkers. Een goede manager is in staat om alle vier de leiderschapsstijlen uit de training SLII toe te passen. De theorie van SLII bevordert daarmee de ontwikkeling van flexibele leiders, waarbij het doel van de manager in alle gevallen moet zijn om de bekwaamheid en bereidwilligheid van de medewerkers stap voor stap te vergroten. Dit zal je als manager uiteindelijk meer tijd opleveren omdat de medewerkers autonomer kunnen werken.
Wil je meer weten over deze SLII- training?
De eenvoud van het model SLII is tegelijk ook de grootste kracht van het model. Het model is sinds de jaren ’80 niet voor niets één van de meest populaire managementmodellen.
Enkele aandachtspunten bij dit model zijn:
Bovenstaande kennis omtrent het SLII gecombineerd met tal van onderzoeksresultaten is voor Ken Blanchard aanleiding geweest om uiteindelijk afscheid te nemen van dit model en de opgedane (wetenschappelijke) kennis en vele (klant)ervaringen in te zetten t.b.v. zijn aangescherpte leiderschapsmodel en training: SLII. Paul Hersey en Ken Blanchard zijn uit elkaar gegaan. De Ken Blanchard Companies, samen met zo’n 40 partners wereldwijd, hebben de licentierechten op SLII, een doorontwikkelde situationele aanpak van leiderschap die helemaal aansluit op de hedendaagse implementatie van leiderschapsontwikkeling.